7e Boeroe Kon Makandra, 2009 te Apeldoorn

Beste boeroes en andere belangstellenden, hieronder enige impressies van de 7^e BKM op zondag 7 juni 2009 in StayOkay Apeldoorn.

Deze reünie van afstammelingen van de Nederlandse kolonisten in Suriname kon dit jaar door een samenloop van omstandigheden niet zoals vorige jaren plaatsvinden in het StayOkay Hostel in Soest, maar werd nu gehouden in het StayOkay Hostel aan de Asselsestraat in Apeldoorn. Deze voormalige jeugdherberg is eveneens gesitueerd op een mooie locatie aan de rand van een natuurgebied, goed bereikbaar, met parkeergelegenheid op het bosachtige terrein, en dankzij de aanwezigheid – net als in Soest – van allerlei speelmateriaal ook voor kinderen een perfecte plek.

Zoals ieder jaar werden de afstammelingen van de Boeroe’s om half elf buiten aan een tafeltje ontvangen door leden van de organisatie met een presentielijst; na van een naamsticker voorzien te zijn was er gelegenheid voor koffie, thee en allerlei lekkere cakejes.

Het was een bewolkte, winderige dag, waardoor er nauwelijks gebruikgemaakt werd van de grote terrassen, maar binnen was het een gezellige drukte. Er waren weer nieuwe, onbekende gezichten van mensen die voor de eerste keer aanwezig waren, maar ook vele hartelijke begroetingen van mensen die elkaar ieder jaar op de BKM treffen.

Er waren dit jaar ca. 110 deelnemers, waaronder een aantal uit Canada en België.

Na de koffie was het tijd om naar een andere zaal te vertrekken. In de grote zaal werden de aanwezigen bij afwezigheid van Gerbrand van Brussel hartelijk welkom geheten door Frank Veldhuizen; Gerbrand verblijft momenteel in Suriname in verband met de ziekte van zijn moeder.

Frank Veldhuizen gaf vervolgens een korte introductie, waarin hij melding maakte van belangstelling van de pers voor deze BKM 2009, kort vertelde over de Stichting Sranang Boeroe en over plannen die in de maak zijn te komen tot een documentaire over de boeroe’s, maar waarvoor nog onvoldoende fondsen beschikbaar zijn.

Paul Droog meldde vervolgens aanvulling op de stamboomgegevens gevonden te hebben mbt. Cornelis Anthonie van Brussel, die wel op de oudste Surinaamse foto’s voorkomt, maar waarover weinig bekend was; uit zijn nu gevonden geboorteakte blijkt o.a. dat hij geboren is te Maarseveen.

Terwijl er buiten gesport werd en spelletjes voor de kinderen werden georganiseerd werd het woord nu gegeven aan Jan Rozenberg (tegenwoordig John), die met echtgenote en familie over was gekomen uit Canada. John vertelde over zijn familie, met name hoe Anthonie Cornelis Rozenberg en Marietje van Brussel – zijn ouders – van Kasabaholo via Moengo, Plantage Jacopoe en Uitvlugt in Canada terecht zijn gekomen.

Ondersteund door geprojecteerde oude foto’s vertelde John op levendige wijze over het verbouwen van cassave, over ochtendmelk die naar klanten in de stad gereden werd, en avondmelk die (bij afwezigheid van een koelkast) gekookt moest worden buiten op een houtvuur.

Over kippen, doksen, en over het visgat dat een drinkplaats was voor de koeien, maar waar je ook kwiekwie kon vangen. En over overtollige vis, die gedroogd werd.

Op zeker moment verhuisde de familie naar Moengo aan de Cotticarivier, die smal maar diep is.

De Alcoaschepen moesten gesleept worden, en gedurende de Tweede Wereldoorlog waren er soldaten aanwezig ter bescherming van de bauxiet. Duitse U-boten loerden op de bauxietschepen. Vliegtuigen gaven luchtsteun, maar dropten ook snoep en kauwgum. Vader Rozenberg beheerde de melkboerderij van Alcoa; ze hadden daar waterleiding en elektriciteit. Vader had bovendien een Indian-motorfiets met zijspan!

De rivierboot “ Paramaribo” voer in 8 uur van Moengo naar Paramaribo; je ging per roeiboot aan boord. Op de foto was te zien hoe dicht de rivierboot langs de kant moest varen.

In 1942 verhuisden de Rozenbergs naar Plantage Jacopoe aan de Matapica – voorheen koffie en cacao – tegenover suikerplantage Alliance. Hier was géén waterleiding: water werd in kerosineblikken mee naar binnen genomen.

Door getijdenwerking was het rivierwater vaak brak. De jongens zwommen vaak in de sluis, waarbij ze zelfs onder de sluisdeuren door doken, wat uiteraard (vooral tegen de stroom in) nogal riskant was! Ze woonden hier in het voormalige hospitaal.

Er was ook een grote loods voor opslag van rijst en koren, die ook gebruikt werd voor feesten en bruiloften. En dan was er de Chinese winkel van Oom Tjon Tjin Tai, die erg lekker kon koken: aap, tijger etc. Ze brachten hem wat ze geschoten hadden en hij maakte er iets lekkers van. Ook vis kocht hij van ze, 12 kwiekwie’s voor 1 gulden!

In de vakanties hadden ze veel gasten, soms wel dertig! In de kreken waren twee stranden; alleen met het hoogste tij was dat in de Matapicakreek bereikbaar, waardoor ze soms om middernacht al moesten vertrekken. Ze zochten ook eieren van zeeschildpadden en die smaken als kippeneieren. Verder werden papegaaien en apen gevangen en als huisdier gehouden.

Het waren mooie, vaak hilarische verhalen, die John Rozenberg vertelde. Over een grote slang, die plotseling te voorschijn kwam en doodgeschoten werd, waarna er wel een gat in het dak zat!

Ook werden we vergast op een nieuwe variant van het scheppingsverhaal: over de laatste twee onderdelen, die God beschikbaar had, en die Adam en Eva (nu nog identiek) tot twee verschillende mensen zou maken!!

Het was jammer dat het tijd was voor de maaltijd, waardoor er een einde aan de verhalen van John Rozenberg moest komen, maar we hebben dank zij hem en zijn geanimeerde manier van vertellen heel wat gehoord over het Suriname van decennia geleden.

Eerst gingen alle aanwezigen nog even naar buiten voor de gebruikelijke groepsfoto, waarbij de zon zelfs even doorkwam.

Daarna vertrokken we voor de maaltijd naar een andere zaal. Hoewel de maaltijd zoals gebruikelijk klaargemaakt was door de mensen van de Stichting Boeroe Kon Makandra, berustte de verantwoordelijkheid en supervisie over het gebruik van de keuken plus apparatuur bij de kok van StayOkay Apeldoorn. Lorette Wong A Tsoi, Daisy v.d. Wiel en een aantal andere vrijwilligers hebben weer hun uiterste best gedaan om het Surinaams eten te laten smaken.

In een kleinere zaal waren laptops met oude foto’s en stamboomgegevens te zien. Hier bestond tevens de mogelijkheid meegebrachte familiefoto’s te laten scannen. Voorts lagen er fotoalbums van vorige BKM’s – erg leuk! – en een aanzienlijke hoeveelheid documentatiemateriaal ter inzage. Vooral na de maaltijd was hiervoor veel belangstelling.

Intussen waren er lootjes voor de loterij verkocht.

Tegen vier uur trok Frank Veldhuizen uit een emmer lootjes voor de vele prijzen, die ter beschikking waren gesteld, die vervolgens door een aantal behulpzame kinderen naar de gelukkige winnaars werden gebracht. Er waren meerdere radiootjes, en o.m. geurkaarsen, een keukenschort, een sushiset, diverse tasjes, en een kantoorset te winnen, en natuurlijk – en ieder jaar opnieuw favoriet! – koekjes, bojo en orgeade!

Er werd nog wat gedanst en nagepraat, er waren weer lekkere hapjes zoals bitterballen, en zo kwam er geleidelijk een einde aan een wederom geslaagde Boeroe Kon Makandra.

Namens de Stichting BKM, Gerbrand van Brussel, Paul Droog, Daisy van der Wiel, Gerda Pieters en Frank Veldhuizen, willen wij iedereen bedanken voor het zeer geslaagd feest.