Huis dominee Arend van den Brandhof
Door Erick Rijsdijk, februari 2024
Op Groningen aan de Saramacca staat nog steeds het huis van dominee Arend van den Brandhof, de leider van de boerenkolonisatie van 1845.
Huis dominee Van den Brandhof vóór de renovatie, februari 2022 (foto KDV Architects)
Het huis wordt nu gerestaureerd en zal als Boeroe-museum worden gebruikt.
Bouwpakket
Het huis van dominee Arend van de Brandhof te Groningen aan Saramacca, is in 1845 als bouwpakket uit Breukelen, Nederland, meegekomen met de dominee en zijn gezin. Het ontwerp is mogelijk geïnspireerd op dat van een Zwitserse boerderijwoning.
Het huis is in 1845 opgetrokken en tot 1853 bewoond geweest door de dominee en zijn gezin.
Anna Sophia Pannekoek, de vrouw van de dominee, overleed in november 1845 en ligt begraven op de algemene begraafplaats op de hoek van de Landingstraat en Pannekoekstraat in Groningen.
Het huis heeft een grote zolder, mogelijk dat daar de 8 kinderen sliepen. De houten neuten (kolommen) waarop het huis staat zijn waarschijnlijk van grenenhout. Vermoedelijk is gewoon Nederlands hout verscheept naar Suriname. Uit het bestek (nauwkeurige beschrijving van de werken) van de woning voor de geneesheer en voor de onderwijzer blijkt dat daarvoor vuren- en grenenhout gebruikt is.
Achter het huis is een bijgebouw, de keuken, waarin een waterput en een oude steenoven waren ondergebracht.
Huis van Van den Brandhof, gezien vanuit de Saramacca rivier, 1890
Voor het vertrek van de dominee naar Nederland in 1854 heeft hij een verzoekschrift ingediend om het huis als eigendom toegewezen te krijgen. Dat verzoek is afgewezen.
Ambtswoning voor districtscommissaris
Vanaf 1863 werd de woning gebruikt als onderkomen voor de districtscommissarissen. Er werd een bad en toiletruimte bijgebouwd en de gaanderij aan de rivierzijde uitgebreid tot balkon.
Vanaf 2010 woont er geen DC meer in het gebouw en bij het uitblijven van onderhoud ging de staat van de woning hard achteruit.
Renovatie
De stichting Sranan Boeroe heeft ettelijke malen bij verschillende ministeries in de afgelopen 12 jaar getracht het gebouw in beheer te krijgen om het te kunnen renoveren, helaas zonder succes.
In 2023 is van overheidswege eindelijk gestart met de renovatie van dit gebouw. De architect namens de overheid, Ignaz Amadali, heeft als zoon van DC Amadali vijf jaar als kind in de woning gewoond.
Het is de bedoeling om een deel van de woning in te richten als museum, waar het andere deel voor bestemd wordt, is ons op dit moment niet duidelijk.
Uitvoering
Er wordt tijdens de renovatie ook wat oud materiaal gevonden, zoals spijkers uit die tijd. Deze hebben een andere vorm, vierkant, dan in de 20e en 21e eeuw gebruikelijk is.
Spijkers uit 1845
De woning is als bouwpakket uit Nederland meegenomen. Dat is goed te zien aan de nummering van de planken, die na het verwijderen van de verf zichtbaar werd. Op een deel van de planken zullen na de restauratie de nummers zichtbaar blijven: het hout wordt daar gevernist.
De oude nummering van de planken: serie 57, nummers 6 t/m 10
De renovatie in 2023/2024 vordert gestaag.
Werkzaamheden in volle gang (2024)
Voorzaal, 2024
Zolder 2024
Vooraanzicht, 2024